Prvo fudbalsko prvenstvo

HŠK Građanski, prvaka države 1923. godine

Tek u proleće 1923. godine, dakle, četiri godine od osnivanja u Zagrebu Jugoslavenskog nogometnog saveza (14. aprila 1919. godine), počelo je odigravanje utakmica za prvi naslov prvaka države u fudbalu.

Sastav takmičenja je bio jednostavan: borilo se šest prvaka tada postojećih šest podsaveza, i to po jednostrukom kup-sistemu (samo jedna utakmica). Jedino se finale igralo u dve utakmice.

Zagrebački podsavez predstavljao je šampion HŠK (Hrvatski športski klub) Građanski iz Zagreba, Beogradski podsavez Jugoslavija (bivša Velika Srbija) iz Beograda, Splitski podsavez Hajduk iz Splita, Sarajevski podsavez SAŠK (Sarajevski amaterski športski klub), Ljubljanski podsavez Ilirija iz Ljubljane, a Subotički podsavez Bačka iz Subotice.

U četvrtfinalu su se sastali Jugoslavija – Bačka, SAŠK – Hajduk i HŠK Građanski – Ilirija.

Sarajlije su na svom igralištu u Kovčićima dočekale favorizovani Hajduk. Utakmica je odigrana pred pet hiljada gledalaca, što je podatak za respekt, s obzirom da je grad Sarajevo tada brojao oko 50 hiljada stanovnika.

SAŠK je tada imao tehnički slabiju, ali izuzetnu borbenu ekipu. Individualno kvalitetniji Splićani, koje je predvodio legendarni Luka Kaliterna, rano su poveli sa ubedljivih 3:0 i činilo se da će rutinski privesti utakmicu željenom završetku.

Međutim, u nastavku drama. Sarajlije iz jedanaesterca smanjuju na 1:3, a ubrzo i na 2:3. Gostujući fudbaleri, nezadovoljni nekim sudijskim odlukama, sve su nervozniji, i igrač Hajduka Janko Rodin postiže autogol za izjednačenje!

Nošen podrškom brojnih navijača, SAŠK u poslednjim trenucima meča četvrtim golom obezbeđuje pobedu i plasman u sledeće kolo.

Tamo ih je čekala moćna Jugoslavija, koja je u četvrfinalu bila bolja od Bačke rezultatom 2:1. Beogradski klub je u svojim redovima imao mlade, ali veoma talentovane fudbalere – Ivkovića, Petkovića, Jovanovića i Sekulića. Svojim iskustvom i znanjem ton njihovoj igri davao je Čeh Mahek.

Sarajlije su opet iznenadile i identičnim rezultatom, 4:3, usred Beograda pobedile Jugoslaviju i plasirale se u veliko finale, gde ih je čekao HŠK Građanski.

Građanski je odigrao samo jednu utakmicu, u četvrtfinalu je slavio nad ljubljanskom Ilirijom, 2:1, i onda se voljom žreba  direktno plasirao u finale.

Obe utakmice za titulu igrane su u Zagrebu, na igralištu tadašnje Konkordije, gde se danas nalazi stadion NK Zagreb.

Prvi meč je završen nerešenim rezultatom,1:1, mada su Sarajlije preko svog najboljeg igrača Ferija Geca u završnici susreta imale veliku šansu za pobedu.

Odmah sutradan odigrana je druga utakmica koju su domaćini dobili sa 4:2. Tako je HŠK Građanski (gore na slici, izvor: povijestdinama.com) osvojio prvu titulu šampiona u zajedničkoj državi.

Prvenstva Kraljevine SHS/Jugoslavije u fudbalu
Sezona Šampion Vicešampion Trećeplasirani (polufinalisti)
1923. HŠK Građanski SAŠK Jugoslavija
1924. Jugoslavija Hajduk SAŠK/Somborski SK
1925. Jugoslavija HŠK Građanski Bačka/Slavija Sarajevo
1926. HŠK Građanski Jugoslavija Hajduk/Slavija
1927. Hajduk BSK Beograd HAŠK Zagreb
1928. HŠK Građanski Hajduk BSK
1929. Hajduk BSK Jugoslavija
1930. Konkordija Zagreb Jugoslavija Hajduk
1931. BSK Hajduk HŠK Građanski
1932. Konkordija Zagreb Hajduk BSK/Jugoslavija
1933. BSK Hajduk Jugoslavija
1934. Nije odigran šampionat
1935. BSK Jugoslavija HŠK Građanski
1936. BSK Slavija NAK Novi Sad/SK Ljubljana
1936/37. HŠK Građanski Hajduk BSK
1937/38. HAŠK Zagreb BSK HŠK Građanski
1938/39. BSK HŠK Građanski Jugoslavija
1939/40. HŠK Građanski BSK Slavija

BSK Beograd je današnji OFK Beograd. HŠK Građanski, Konkordija i HAŠK su rasformirani 1945. godine. Današnje FK Sarajevo nastavlja tradiciju SAŠK-a.