Sprint kroz istoriju “kraljice sportova” na tlu ex-Jugoslavije (1)

Prvi atletičari koji su pod zastavom svoje države nastupili na nekom velikom takmičenju bili su članovi reprezentacije Kraljevine Srbije – sprinter Dušan Milošević (100 metara) i maratonci Dragutin Tomašević i Živko Vastić pojavili su se na Olimpijskim igrama u Londonu daleke 1912. godine, bez naročitog uspeha.

Prvu medalju za Jugoslaviju u atletici na velikim takmičenjima osvojio je atletičar Atletskog kluba “Partizan” iz Beograda Bjelovarčanin Ivan Gubijan – srebro na Olimpijskim igrama u Londonu 1948. godine u bacanju kladiva.

Jugoslavija je prvu medalju na evropskim prvenstvima osvojila u belgijskom Briselu 1950. godine. Atletičar Partizana Petar Šegedin, rođen u Orebiću na poluostrvu Pelješac, okitio se srebrnom medaljom na 3.000 metara “stiplčez”.

Atletičari zajedničke države na šampionatima Starog kontinenta osvojili su ukupno 15 medalja – po šest zlatnih i srebrnih i tri bronzane. Najviše uspeha imala je trkačica na 800 metara “leteća Ćupričanka” Vera Nikolić. Vera je rođena u Grabovici nedaleko Despotovca, ali je svoju blistavu sportsku karijeru počela da gradi u Ćupriji kod trenera Aleksandra Petrovića.

Nikolićeva je dvostruka šampionka Evrope – sa nepunih 18 godina bila je prva 1966. godine u Budimpešti i pet godina kasnije u Helsinkiju. U Atini 1969. godine domogla se bronzane medalje.

Prvu medalju u ženskoj ateletici na prvenstvima Evrope osvojila je Novosađanka Olga Gere – srebro u skoku u vis na šampionatu 1962. godine u Beogradu, iza tada neprikosnovene Rumunke Jolande Balaš.

Olga Gere, osvajačica prve medalje za Jugoslaviju u ženskoj atletici

Najveći uspeh na prvenstvima Starog kontinenta atletičari Jugoslavije ostvarili su na poslednjem šampionatu na kojem su nastupili pod zajedničkom zastavom – u Splitu 1990. godine.

Zlatne medalje osvojili su 19-godišnji Beograđanin Dragutin Topić-Top u skoku u vis i 20-godišnja Ćupričanka Snežana-Sneška Pajkić na 1.500 metara.

Srebro je uzela 29-godišnja Kraljevčanka, tada članica Atletskog sportskog kluba “Split”, Biljana Petrović u skoku u vis, a bronzu u disciplini skok u dalj 25-godišnji Borut Bilač iz Postojne.

Beograd je dobio domaćinstvo evropskog šampionata u atletici na otvorenom (1962. godine) i u dvorani (na Beogradskom sajmu 1969. godine održane su evropske dvoranske igre, koje su godinu dana kasnije preimenovane u evropsko dvoransko prvenstvo), a već pomenuti Split ugostio je najbolje atletičare Starog kontinenta 1990. godine na Poljudu.

Ceremonija otvaranja Evropskih dvoranskih igara u atletici 1969. godine

Prvo svetsko prvenstvo u atletici organizovano je 1983. godine u Helsinkiju. Do raspada zajedničke države održane su još dve smotre najboljih atletičara sveta, u Rimu 1987. i Tokiju 1991. godine, ali ostalo je zapisano da Jugoslavija nije osvojila nijednu medalju.

Dakle, zajednička država je do 1991. godine na velikim atletskim takmičenjima (olimpijske igre, evropska i svetska prvenstva na otvorenom) osvojila 17 medalja.

Zaključno sa Svetskim prvenstvom u Londonu 2017. godine, novonastale države na velikim takmičenjima uzele su zajedno čak 46 medalja!

Najuspešnija je Hrvatska sa 22 medalje (9 evropskih, 8 svetskih i 5 olimpijskih). Druga je Slovenija sa 12 (4, 4, 4), a treća Srbija sa 11 medalja (7, 3, 1). Bosna i Hercegovina, tačnije “bronzani” Amel Tuka završava pregled medalja.

U Hrvatskoj, Sloveniji i Srbiji stasali su fantastični atletičari koji su se lansirali u sam svetski vrh i značajno doprineli bilansu medalja svojih država. Tako su diskašica Sandra Perković i njena zemljakinja visašica Blanka Vlašić osvojile 16 od 22 hrvatske atletske medalje.

Sjajni slovenački bacač kladiva Primož Kozmus, nekadašnji svetski i olimpijski šampion, osvojio je pet od slovenačkih 12 medalja, a evropskoj prvakinji skakačici u dalj Ivani Španović pripada takođe pet odličja od ukupno 11 koliko ima Srbija.

MEDALJE JUGOSLAVIJE NA EVROPSKIM PRVENSTVIMA U ATLETICI NA OTVORENOM

Brisel, BELGIJA, 1950. godine: Petar Šegedin – srebro na 3.000 metara “stiplčez”
Stokholm, ŠVEDSKA, 1958. godine: Stanko Lorger – srebro na 110 metara prepone
Beograd, JUGOSLAVIJA, 1962. godine: Olga Gere – srebro u skoku u vis
Budimpešta, MAĐARSKA, 1966. godine: Vera Nikolić – zlato na 800 metara
Atina, GRČKA, 1969. godine: Vera Nikolić – bronza na 800 metara
Helsinki, FINSKA, 1971. godine: Vera Nikolić – zlato na 800 metara
Rim, ITALIJA, 1974. godine: Luciano Sušanj – zlato na 800 metara, Nenad Stekić – srebro u skoku u dalj, Nataša Urbančič – bronza u bacanju koplja
Prag, ČEHOSLOVAČKA, 1978. godine: Miloš Srejović – zlato u troskoku, Nenad Stekić – srebro u skoku u dalj
Split, JUGOSLAVIJA, 1990. godine: Dragutin Topić – zlato u skoku u vis, Snežana Pajkić – zlato na 1.500 metara, Biljana Petrović – srebro u skoku u vis, Borut Bilač – bronza u skoku u dalj.

MEDALJE ATLETIČARA JUGOSLAVIJE NA OLIMPIJSKIM IGRAMA

London, VELIKA BRITANIJA, 1948. godine: Ivan Gubijan – srebro u bacanju kladiva
Melburn, AUSTRALIJA, 1956. godine: Franjo Mihalić – srebro u maratonu

MEDALJE ATLETIČARA NAKON 1991. GODINE, ZAKLJUČNO SA 2016. GODINOM

EVROPSKA PRVENSTVA

Helsinki, FINSKA, 1994. godine

SLOVENIJA: Brita Bilač (vis) – zlato
HRVATSKA: Branko Zorko (1.500 metara) – bronza

Budimpešta, MAĐARSKA, 1998. godine

SLOVENIJA: Brigita Bukovec (100 metara prepone) – srebro

Minhen, NEMAČKA, 2002. godine

SLOVENIJA: Jolanda Čeplak (800 metara) – zlato
HRVATSKA – Siniša Ergotić (dalj) – srebro

Geteborg, ŠVEDSKA, 2006. godine

SRBIJA: Olivera Jevtić (maraton) – srebro
SLOVENIJA: Matic Osovnikar (100 metara) – bronza

Barselona, ŠPANIJA, 2010. godine

HRVATSKA: Blanka Vlašić (vis) – zlato, Sandra Perković (disk) – zlato

Helsinki, FINSKA, 2012. godine

HRVATSKA: Sandra Perkovic (disk) – zlato
SRBIJA: Emir Bekrić (400 metara prepone) – srebro, Asmir Kolašinac (kugla) – bronza

Cirih, ŠVAJCARSKA, 2014. godine

HRVATSKA: Sandra Perković (disk) – zlato, Ana Šimić (vis) – bronza
SRBIJA: Ivana Španović (dalj) – srebro, Tatjana Jelača (koplje) – srebro

Amsterdam, HOLANDIJA, 2016. godine

HRVATSKA: Sandra Perković (disk) – zlato, Sara Kolak (koplje) – bronza
SRBIJA: Ivana Španović (dalj) – zlato, Mihail Dudaš (desetoboj) – bronza

HRVATSKA: 9 medalja (5 zlatnih, 1 srebrna, 3 bronzane)
SRBIJA: 7 (1, 4, 2)
SLOVENIJA: 4 (2, 1, 1)

Svetska, evropska i olimpijska pobednica Sandra Perković

SVETSKA PRVENSTVA

Sevilja, ŠPANIJA, 1999. godine

SLOVENIJA: Gregor Cankar (dalj) – bronza

Osaka, JAPAN, 2007. godine

HRVATSKA: Blanka Vlašić (vis) – zlato
SLOVENIJA: Primož Kozmus (kladivo) – srebro

Berlin, NEMAČKA, 2009. godine

HRVATSKA: Blanka Vlašić (vis) – zlato
SLOVENIJA: Primož Kozmus (kladivo) – zlato

Daegu, JUŽNA KOREJA, 2011. godine

HRVATSKA: Blanka Vlašić (vis) – srebro
SLOVENIJA: Primož Kozmus (kladivo) – bronza

Moskva, RUSIJA, 2013. godine

HRVATSKA: Sandra Perković (disk) – zlato
SRBIJA: Emir Bekrić (400 metara prepone) – bronza, Ivana Španović (dalj) – bronza.

Peking, KINA, 2015. godine

HRVATSKA: Blanka Vlašić (vis) – srebro, Sandra Perković (disk) – srebro
BOSNA I HERCEGOVINA: Amel Tuka (800 metara) – bronza
SRBIJA: Ivana Španović (dalj) – bronza

London, VELIKA BRITANIJA, 2017. godine

HRVATSKA: Sandra Perković (disk) – zlato, Stipe Žunić (kugla) – bronza

HRVATSKA: 8 medalja (4 zlatne, 3 srebrne, jedna bronzana)
SLOVENIJA: 4 (1, 1, 2)
SRBIJA: 3 (0, 0, 3)
BOSNA I HERCEGOVINA: 1 (0, 0, 1)

OLIMPIJSKE IGRE

Atlanta, SAD, 1996. godine

SLOVENIJA: Brigita Bukovec (100 metara prepone) – srebro

Atina, GRČKA, 2004. godine

SLOVENIJA: Jolanda Čeplak (800 metara) – bronza

Peking, KINA, 2008. godine

SLOVENIJA: Primož Kozmus (kladivo) – zlato
HRVATSKA: Blanka Vlašić (vis) – srebro

London, VELIKA BRITANIJA, 2012. godine

HRVATSKA: Sandra Perković (disk) – zlato
SLOVENIJA: Primož Kozmus (kladivo) – srebro