NBA timovi su zaključno sa 5. oktobrom 2016. godine odigrali 136 utakmica sa ekipama (klubovima i reprezentacijama) van teritorije Sjedinjenih Američkih Država, zabeležili 119 pobeda i pretrpeli 17 poraza.

Izraelski Makabi iz Tel Aviva odigrao je najviše utakmica sa predstavnicima NBA lige – ukupno 20, i ubeležio najviše trijumfa – četiri. Slede ga španska Barselona i moskovski CSKA sa po tri pobede.

Po dva puta su trijumfovali madridski Real i istanbulski Fenerbahče, a po jednom slast pobede osetili su košarkaši španske Malage, nemačke Albe i selekcije Sovjetskog Saveza.

NBA klubovi su se do 1991. godine tri puta susreli sa ekipama iz Jugoslavije – jednom sa reprezentacijom Jugoslavije i dva puta sa današnjim KK Splitom (ranije Jugoplastikom, odnosno POP-om 84). Sva tri meča odigrana su u okviru “Mekdonaldsovog” turnira, koji je između 1987. i 1999. godine održavan svake godine u oktobru.

U polufinalu drugog “Mekdonaldsovog” košarkaškog turnira, odigranog 21. oktobra 1988. godine u Madridu, čuveni Boston Seltiks pobedio je nacionalni tim Jugoslavije rezultatom 113:85 (87:70, 53:47, 27:26).

Treba napomenuti da su “plavi” turnir odigrali bez ijednog zajedničkog treninga i da su tokom meča morali da se prilagođavaju pravilima NBA lige, koja su se, pre svega, odnosila na daljinu “trojke” (evropska je tada bila 6,25 metara naspram američkih 7,24) i dužinu trajanja napada (u Evropi je umesto američkih 24, napad trajao 30 sekundi). Takođe, bili su oslabljeni neigranjem Dražena Petrovića, koji je na turniru nastupao za madridski Real.

Iako konačan rezultat ne govori tako, Seltiksi su tek u trećoj četvrtini uspeli rezultatski da se “odlepe” i razliku su do kraja samo povećavali na velikih +28.

Boston je u trećem minutu imao vođstvo 12:5, ali “trojkom” Danka Cvjetičanina i efektnim poenima Žarka Paspalja preko Larija Birda, Jugoslavija je povela sa 15:14!

Mlađani Vlade Divac (20) i Stojko Vranković (24) odlično su “zatvorili” reket i od koša udaljili znatno iskusnije Roberta Periša (35) i Kevina Mek Hejla (29).

Nenaviknuti na snažnu duel-igru, naši igrači su postepeno popuštali, razbila se oganizacija igre izabranika Dušana-Dude Ivkovića i iskusni protivnik je lako trijumfovao.

JUGOSLAVIJA: Komazec 3, Radulović, Čutura 1, Kukoč 7, Paspalj 16, Obradović 6, Zdovc 7 (jedna “trojka”), Vranković 4, Divac 7, Rađa 17, Cvjetičanin 17 (3), Alilhodžić.

BOSTON SELTIKS: Periš 20, Džonson 4, Pakson 6, Vinsen 2, Šou 2, Padio 4, Grandison 2, Mek Hejl 21, Bird 27 (1), Luis 10, Ejkrest 5, Ejndž 6, Rivas, Lokhaus 4.

Godinu dana kasnije, 22. oktobra, u finalnoj utakmici trećeg “Mekdonaldsovog” turnira, aktuelni nacionalni i evropski šampion splitska Jugoplastika, pod trenerskom palicom Božidara-Bože Maljkoviča, bio je na pragu senzacije protiv Denver Nagetsa.

U rimskoj dvorani “Palaeur”, pred oko 15 hiljada gledalaca, Splićani su dobili drugu i poslednju četvrtinu i, vođeni genijalnim Tonijem Kukočem, preciznim Duškom Ivanovićem, razigranim Lukom Pavićevićem i raspoloženim Dinom Rađom, do samog finiša opasno pretili Denveru. Spretniji i srećniji bio je Denver i slavio sa 135:129 (35:30, 64:63, 99:92).

Detalj sa utakmice Jugoplastika – Denver (izvor: nba.com)

Otkrovenje ne samo utakmice, već i čitavog turnira ipak je bio novi centar Jugoplastike 23-godišnji Zoran Savić. Košarkaš koji je uoči sezone u Split pristigao iz drugoligaša zeničkog Čelika u duelima sa italijanskim Filipsom u polufinalu i Denverom u finalu postigao je ukupno 21 poen.

JUGOPLASTIKA: Sretenović 4, Perasović 12, Pavićević 14, Kukoč 17, Sobin 9, Naumovski, Ivanović 31, Savić 13, Rađa 29, Naglić.

DENVER NAGETS: Hjuz 4, Ingliš 10, Katrajt, Dejvis 28, Gejnes, Liver 24, Adams 12, Lihti 6, Henzlik 2, Šejz 29, Lein 1, Rasmunsen 3, Kempton 18, Krajt.

U finalu četvrtog “Mekdonaldsovog” turnira, odigranog u španskoj Barseloni 13. oktobra 1990. godine, na megdan Njujork Niksima ponovo je izašao splitski klub, ovaj put pod novim imenom – POP 84.

Amerikanci su slavili sa 117:101, a meč su obeležile dve “banane”. Prvo je tanani i dugoruki Toni Kukoč blokirao korpulentnog centra i prvu zvezdu Niksa Patrika-Peta Juinga. Nakon što mu se nenadano “plafon srušio na glavu”, Juing je ostatak meča jurio Kukoča da mu vrati blokadu, što mu je na kraju i uspelo …

POP 84: Pavićević 7, Kukoč 18, Naumoski 5, Savić 23, Naglić 23, Sretenović 2, Perasović 13, Čizmić 2, Tabak 6, Lester 2.

NJUJORK NIKS: Čiks 6, Vilkins 13, Juing 23, Oukli 8, Vandeveg 11, Satarks 2, Taker 13, Voker 4, Džekson 6, Grant 3, Kvinet 15, Kureton 6, Mustaf 7, Grej.

U oktobru 1991. godine u pariskoj dvorani “Bersi” održan je peti po redu “Mekdonaldsov” turnir, uz učešće Los Anđeles Lejkersa, Huventuda iz Badalone, Limoža i splitske Slobodne Dalmacije (bivše Jugoplastike i POP-a 84).

Pre nepunih osam meseci u ovoj istoj dvorani POP 84, predvođen Tonijem Kukočem, treći put uzastopno osvojio je titulu šampiona Evrope. U Pariz je splitska ekipa doputovala u potpuno izmenjenom i podmlađenom sastavu. Njenim igračima je košarka bila u drugom planu zbog rata na teritoriji Republike Hrvatske. Slobodna Dalmacija je zato ubeležila dva očekivana poraza – od Huventuda 86:117 i Limoža 91:105.

Lejkersi sa Vlade Divcem osvojili su trofej trijumfima nad Limožem (132:101) u polufinalu i Huventudom (116:114) u velikom finalu.

Nakon 1991. godine od klubova sa prostora bivše Jugoslavije samo se beogradski Partizan susretao sa NBA timovima. Na kraćoj američkoj turneji, u oktobru 2009. godine, “crno-beli” su odigrali dve utakmice, protiv Denver Nagetsa (poraz 70:102) i Finiks Sansa (poraz 80:111).